The Dark Side of Social Media
(Saamaynta Xun ee Baraha Bulshada)
Baraha bulshada waxay noqdeen qayb aan ka maarmi karin oo nolosheena ka mid ah. Waxay fududeeyaan isgaarsiinta, waxbarashada, ganacsiga iyo madadaalada.
Laakiin dhanka kale, waxa jira dhinac madow oo saamayn taban ku yeesha maskaxda, xiriirka dadka, iyo caafimaadka nafsiga ah ee bulshada.
Qoraalkani wuxuu falanqayn kooban ku sameynayaa dhibaatooyinka ugu waaweyn ee baraha bulshada, iyo sida aan uga yareyn karno saamayntaas xun.
1. Isbarbar-dhigga Nolosha Dadka Kale (Comparison Culture)
Baraha bulshada waxaad ka arkaysaa sawirro nolol qurux badan oo muujinaya safarro raaxo leh, xiriir lammaane oo qurux badan, ama guulo xirfadeed.
Laakiin inta badan waxa aad aragto waa qayb nolosha ka mid ah oo la hagaajiyey, mana aha runta oo dhan.
Isbarbar-dhigga joogtada ahi wuxuu keenaa:
Xasuusnow: Qof walba ma soo dhigo waqtiyadiisa adag.
2. Saamaynta Xun ee Kalsoonida Nafta (Self-Esteem)
Marka guusha qof lagu cabbiro:
waxaa dhalan kara jahawareer maskaxeed.
Dad badan waxay bilaabaan inay qiimeeyaan naftooda iyadoo lagu salaynayo sida dadka kale u falceliyaan, halkii ay ka qiimeyn lahaayeen kartidooda dhabta ah.
Kalsoonidaada gudaha ayey ka timaadaa, ma aha shaashadda hortooda.
3. Farxad Been-Abuur Ah
(Fake Happiness & Toxic Positivity)
Baraha bulshada, dadka intooda badan:
Marka aad sida joogtada ah u aragto farxad been-abuur ah, waxaa kuu muuqan karta in adiga oo keliya aad la tacaalayso dhibaatooyinka. Laakiin xaqiiqdu waa in qof walba uu leeyahay dagaallo u gaara.
Farxaddu mar walba ma aha joogto – waana caadi in ay jiraan maalmo adag.
4. Kala Fogaanshaha Xiriirka Bulsho
(Loss of Real-Life Connection)
Waqtiga badan ee loo qoondeeyo baraha bulshada wuxuu ka qaadaa booskii:
-
La sheekaysiga dhabta ah
-
La kulanka asxaabta
-
Waqtiyada qoyska
Isku day inaad mararka qaar telefoonka ka dhigto dhinac oo aad la kulanto dadka muhiimka kuu ah. Xiriirka dhabta ahi wuxuu ka qiimo badan yahay midka online-ka.
5. Kuxirnaanta iyo Ku Dhex-Lumidda Scroll-ka
(Social Media Addiction)
TikTok, Instagram, iyo Snapchat waxay isticmaalaan algorithms kaa dhigaya inaad mar walba rabto wax cusub. Saacado slide lagu bixinayo waxay beddeli karaan:
-
Waqtiga hurdada
-
Waqtiga waxbarashada
-
Waxqabadka maalinlaha ah
Xad-dhaafka scroll-garida wuxuu sababi karaa:
6. Warar Been-Abuur Ah
(Fake News & Misinformation)
Baraha bulshada waxaa ku badan:
-
Xog aan la hubin
-
Warar la abuuray
-
Faaf-reeb la’aan
Wararka noocan ahi waxay keeni karaan cabsi aan loo baahnayn ama go’aanno khaldan. Had iyo jeer hubi ilaha ka hor intaanad faafin.
Sidee Looga Hortagaa Saamaynta Xun?
✔️ Isku Xakamee
Samee jadwal ama xad waqtiyeed oo aad ku isticmaasho baraha bulshada.
✔️ Ha Isbarbardhigin
Xasuuso in qof walba uu soo dhigo qaybta ugu quruxda badan noloshiisa.
✔️ Ka fogow Content-ka Walwal Keena
Haddii wax aad daawanayso niyaddaada dhaawacaan – jooji ama iska xiro.
✔️ Samee Xiriir Dhab Ah
La kulmo dadka noloshaada ku jira. Qofka aad dhab ahaan u aragto wuxuu ka qiimo badan yahay kumannaan follower.
✔️ Ha isku qiimeynin Likes
Qiimahaaga bini-aadantinimo kuma xirna tirada falcelinta.
Gunaanad
Baraha bulshada waxay leeyihiin faa’iidooyin badan oo aan la dafiri karin, balse sidoo kale waxay leeyihiin saameyn taban oo qoto dheer.
Fahamka khatarta, xaddididda isticmaalka, iyo doorashada waxa aad daawaneyso waxay kaa caawin kartaa inaad ilaaliso:
-
Caafimaadkaaga maskaxeed
-
Xiriiradaada
-
Kalsoonidaada nafta
Isticmaal baraha bulshada si miyir leh, adigoo ilaalinaya naftaada iyo maskaxdaada.
Comments