Hordhac:
Cabidda sigaarka waa dhibaato caalami ah oo saameysa caafimaadka malaayiin qof.
Inkasta oo dad badan ay u arkaan caado, haddana xaqiiqdu waxay tahay in sigaarku yahay sababta ugu weyn ee keenta cudurro halis ah oo dhimasho sababa. Sigaarka wuxuu si gaar ah u saameeyaa wadnaha, sambabada, iyo unugyada kansarka, isagoo qofka ka dhigaya mid u nugul dhibaatooyin caafimaad oo joogto ah.
Maqaalkani wuxuu si faahfaahsan u sharaxayaa waxa ku jira sigaarka, cudurrada uu keeno, saameynta dadka kugu xeeran, sida uu u beddelo maskaxda iyo jirka, iyo talooyin wax ku ool ah oo kaa caawinaya joojintiisa.
1. Maxaa Ku Jira Sigaarka?
Sigaarka waxaa ku jira in ka badan 5,000 oo kiimiko kala duwan, kuwaas oo qaar badan ay halis yihiin.
Waxyaabaha ugu muhiimsan ee khatarta leh waxaa ka mid ah:
Nicotine: Walax keenta ku-tiirsanaanta iyo rabitaanka joogtada ah.
Tar (Tar): Waxay keentaa wasakhda sambabada iyo dhaawaca unugyada neef-mareenka.
Carbon monoxide: Gaas sun ah oo yareeya awoodda dhiigga inuu oksijiin qaado, taasoo dhaawac ku keenta wadnaha.
Formaldehyde iyo arsenic: Waxyaabahan sunta ah waxay kordhiyaan halista kansarka.
Ammonia iyo hydrocyanic acid: Waxay dhaawacaan habka neefsashada iyo unugyada jirka.
2. Cudurrada Halista ah ee uu keeno:
Cabidda sigaarka waxay sababtaa cudurro badan oo halis ah oo ay ka mid yihiin:
Kansarka: Sambabada, hunguriga, afka, caloosha, iyo kelyaha.
Xanuunnada wadnaha: Wadno xanuun, dhiig-karka, istaroogga.
Cudurrada neefsashada: Bronchitis, emphysema, iyo COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease).
Saameynta guud ee jirka: Fuuqbax, gubasho unugyada, iyo nidaam difaac oo daciifa.
3. Saameynta dadka kugu xeeran (Secondhand Smoke):
Dadka aan cabbin sigaarka balse u dhow qof sigaarka caba waxay halis ugu jiraan cudurro la mid ah kuwa cabba:
Kansarka sambabada iyo afka
Xanuunka neefsashada iyo asthma
Dhibaatooyinka uurka iyo horumarka ilmaha
Hoos u dhac ku yimaada caafimaadka wadnaha
4. Ku-tiirsanaanta Maskaxda iyo Jirka:
Nicotine-ku wuxuu si degdeg ah maskaxda ugu abuurayaa raaxo, taasoo qofka ku kallifta in uu mar kale cabo.
Saameynta joogtada ah waxaa ka mid ah:
Maskaxda oo ku tiirsan sigaarka si ay u hesho raaxada
Rabitaanka joogtada ah oo adkaynaya joojinta
Hoos u dhac ku yimaada awoodda feejignaanta iyo xasuusta
Kordhinta halista dhibaatooyinka niyadeed sida walbahaarka iyo niyad-jabka
5. Cawaaqibka Dhaqaale iyo Bulsho:
Sigaarka ma aha dhibaato kaliya oo caafimaad; sidoo kale wuxuu saameeyaa dhinaca dhaqaale iyo bulshada:
Kharashka sigaarka oo kordhiya lacagta la isticmaalo maalin kasta
Dhibaato caafimaad oo keenta booqashooyinka dhakhtarka iyo dawooyinka
Saameynta qoyska iyo caruurta ee dadka sigaarka cabba
Kobcinta caadooyinka xun ee dhalinyarada haddii laga dhaxlo jawi sigaarka laga cabsado
6. Sidee Looga Baxaa Sigaarka?
Joojinta sigaarka waa hawl adag, balse waa suurtagal iyadoo la raacayo tallaabooyinka soo socda:La tasho dhakhtar: Dhakhtarku wuxuu bixiyaa talooyin iyo qorshe joojin oo ku habboon qofka.
Daawooyinka beddelka nicotine: Qalabka sida patches, gums, iyo lozenges waxay ka caawiyaan joojinta.
Ka fogow jawiga kugu qasba cabista: Ka fogow goobaha iyo dadka cabba sigaarka.
Ku biir kooxo taageero: Kooxaha online ama kuwa bulshada waxay dhiirrigeliyaan qofka.
Tababar maskaxeed iyo jimicsi: Jimicsiga joogtada ah iyo tababar maskaxeed waxay yareeyaan rabitaanka sigaarka.
7. Faa’iidooyinka Joojinta:
Marka qofku joojiyo sigaarka, faa’iidooyinkan ayaa soo baxa:
Wadnaha iyo sambabada oo caafimaad wanaagsan yeesha
Neefsashada oo fududaysa iyo tamar kordhaysa
Hoos u dhac ku yimaada khatarta kansarka
Dhaqaale kaydasho oo muuqata
Saameyn togan oo ku saabsan dadka kugu xeeran
Maskax caafimaad qabta oo ka yar walbahaarka iyo niyad-jabka
Gunaanad:
Sigaarku ma aha raaxo, balse waa halis noloshaada iyo dadka kugu xeeran. Joojintiisu waxay horseedaysaa nolol caafimaad leh, neefsasho fiican, iyo maskax fayoow.
Inkasta oo joojintu tahay go’aan adag, haddana waa mid geesinimo leh oo badbaado kuu ah.
Ha ka baqin inaad raadiso taageero caafimaad, qoys, iyo bulshada si aad u guulaysato.
Comments