Sida Loo Barto Xirfado Cusub: ICT iyo Digital Skills

-
Image
  Hordhac: Sida Loo Barto Xirfado Cusub: ICT iyo Digital Skills Dunida maanta aan ku nool nahay waa mid si xawli ah u beddelmaysa. Tiknoolajiyadda iyo horumarka dhanka dijitaalka ahi waxay saameeyeen nolosheena dhanka shaqada, waxbarashada, iyo xiriirka bulshada. Qof kasta oo doonaya inuu la jaanqaado dunidan cusub waa inuu bartaa xirfadaha ICT (Information and Communication Technology) iyo Digital Skills si uu u noqdo qof casri ah oo la socda waqtiga. 1. Maxay Tahay ICT iyo Digital Skills? ICT waa eray guud oo lagu tilmaamo isticmaalka kombuyuutarada, internet-ka, iyo qalabka isgaarsiinta si loo gudbiyo, loo keydiyo, loona falanqeeyo xogta. Digital Skills-na waa xirfadaha lagama maarmaanka u ah in qofku si xirfad leh ugu isticmaalo qalabkaas — sida barashada barnaamijyada kombuyuutarka, isticmaalka email, abuurista nuxurka dijitaalka ah, iyo xitaa fahamka amniga internet-ka. Qarnigan 21-aad, xirfadaha dijitaalka ahi waa furaha fursadaha cusub. Qof kasta oo leh xirfado ICT a...
Post a Comment

Dhibaatada cabista sigaarka

-

Hordhac:


Cabidda sigaarka waa dhibaato caalami ah oo saameysa caafimaadka malaayiin qof. 

Inkasta oo dad badan ay u arkaan caado, haddana xaqiiqdu waxay tahay in sigaarku yahay sababta ugu weyn ee keenta cudurro halis ah oo dhimasho sababa. Sigaarka wuxuu si gaar ah u saameeyaa wadnaha, sambabada, iyo unugyada kansarka, isagoo qofka ka dhigaya mid u nugul dhibaatooyin caafimaad oo joogto ah.

Maqaalkani wuxuu si faahfaahsan u sharaxayaa waxa ku jira sigaarka, cudurrada uu keeno, saameynta dadka kugu xeeran, sida uu u beddelo maskaxda iyo jirka, iyo talooyin wax ku ool ah oo kaa caawinaya joojintiisa.

1. Maxaa Ku Jira Sigaarka?
Sigaarka waxaa ku jira in ka badan 5,000 oo kiimiko kala duwan, kuwaas oo qaar badan ay halis yihiin. 

Waxyaabaha ugu muhiimsan ee khatarta leh waxaa ka mid ah:

  • Nicotine: Walax keenta ku-tiirsanaanta iyo rabitaanka joogtada ah.

  • Tar (Tar): Waxay keentaa wasakhda sambabada iyo dhaawaca unugyada neef-mareenka.

  • Carbon monoxide: Gaas sun ah oo yareeya awoodda dhiigga inuu oksijiin qaado, taasoo dhaawac ku keenta wadnaha.

  • Formaldehyde iyo arsenic: Waxyaabahan sunta ah waxay kordhiyaan halista kansarka.

  • Ammonia iyo hydrocyanic acid: Waxay dhaawacaan habka neefsashada iyo unugyada jirka.


2. Cudurrada Halista ah ee uu keeno:
Cabidda sigaarka waxay sababtaa cudurro badan oo halis ah oo ay ka mid yihiin:

  • Kansarka: Sambabada, hunguriga, afka, caloosha, iyo kelyaha.

  • Xanuunnada wadnaha: Wadno xanuun, dhiig-karka, istaroogga.

  • Cudurrada neefsashada: Bronchitis, emphysema, iyo COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease).

  • Saameynta guud ee jirka: Fuuqbax, gubasho unugyada, iyo nidaam difaac oo daciifa.

3. Saameynta dadka kugu xeeran (Secondhand Smoke):
Dadka aan cabbin sigaarka balse u dhow qof sigaarka caba waxay halis ugu jiraan cudurro la mid ah kuwa cabba:

  • Kansarka sambabada iyo afka

  • Xanuunka neefsashada iyo asthma

  • Dhibaatooyinka uurka iyo horumarka ilmaha

  • Hoos u dhac ku yimaada caafimaadka wadnaha

4. Ku-tiirsanaanta Maskaxda iyo Jirka:
Nicotine-ku wuxuu si degdeg ah maskaxda ugu abuurayaa raaxo, taasoo qofka ku kallifta in uu mar kale cabo. 

Saameynta joogtada ah waxaa ka mid ah:

  • Maskaxda oo ku tiirsan sigaarka si ay u hesho raaxada

  • Rabitaanka joogtada ah oo adkaynaya joojinta

  • Hoos u dhac ku yimaada awoodda feejignaanta iyo xasuusta

  • Kordhinta halista dhibaatooyinka niyadeed sida walbahaarka iyo niyad-jabka

5. Cawaaqibka Dhaqaale iyo Bulsho:
Sigaarka ma aha dhibaato kaliya oo caafimaad; sidoo kale wuxuu saameeyaa dhinaca dhaqaale iyo bulshada:

  • Kharashka sigaarka oo kordhiya lacagta la isticmaalo maalin kasta

  • Dhibaato caafimaad oo keenta booqashooyinka dhakhtarka iyo dawooyinka

  • Saameynta qoyska iyo caruurta ee dadka sigaarka cabba

  • Kobcinta caadooyinka xun ee dhalinyarada haddii laga dhaxlo jawi sigaarka laga cabsado


6. Sidee Looga Baxaa Sigaarka?
Joojinta sigaarka waa hawl adag, balse waa suurtagal iyadoo la raacayo tallaabooyinka soo socda:

  • La tasho dhakhtar: Dhakhtarku wuxuu bixiyaa talooyin iyo qorshe joojin oo ku habboon qofka.

  • Daawooyinka beddelka nicotine: Qalabka sida patches, gums, iyo lozenges waxay ka caawiyaan joojinta.

  • Ka fogow jawiga kugu qasba cabista: Ka fogow goobaha iyo dadka cabba sigaarka.

  • Ku biir kooxo taageero: Kooxaha online ama kuwa bulshada waxay dhiirrigeliyaan qofka.

  • Tababar maskaxeed iyo jimicsi: Jimicsiga joogtada ah iyo tababar maskaxeed waxay yareeyaan rabitaanka sigaarka.

7. Faa’iidooyinka Joojinta:
Marka qofku joojiyo sigaarka, faa’iidooyinkan ayaa soo baxa:

  • Wadnaha iyo sambabada oo caafimaad wanaagsan yeesha

  • Neefsashada oo fududaysa iyo tamar kordhaysa

  • Hoos u dhac ku yimaada khatarta kansarka

  • Dhaqaale kaydasho oo muuqata

  • Saameyn togan oo ku saabsan dadka kugu xeeran

  • Maskax caafimaad qabta oo ka yar walbahaarka iyo niyad-jabka

Gunaanad:
Sigaarku ma aha raaxo, balse waa halis noloshaada iyo dadka kugu xeeran. Joojintiisu waxay horseedaysaa nolol caafimaad leh, neefsasho fiican, iyo maskax fayoow. 

Inkasta oo joojintu tahay go’aan adag, haddana waa mid geesinimo leh oo badbaado kuu ah.

Ha ka baqin inaad raadiso taageero caafimaad, qoys, iyo bulshada si aad u guulaysato.


Qoraa Abdifatah.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

iphone 15pro max

-
Image
iPhone 15 Pro Max – Faallo Dhamaystiran: Ma u qallmaa in gato ? Guud-marka: Apple mar walba waxay hormuud u tahay suuqa casriga ah ee smartphones-ka. Markii la soo saaray iPhone 15 Pro Max, dad badan ayaa rajaynayay horumar weyn. Laakiin, ma dhabaa? Ma mudan tahay in aad u beddesho? Casharkan waxaan ku eegi doonaa: naqshada, waxqabadka, kamaradaha, batteriga, iyo in uu yahay telefoon ku habboon iibsasho 2025. Naqshadda & Tayada Dhismaha 15pro max Mid ka mid ah waxyaabaha ugu muuqda waa in lagu sameeyey xaashi titanium ah halkii laga isticmaali jiray birta birta ah (stainless steel). Miisaankiisu waa 221g, taasoo ka dhigaysa mid ka fudud kii ka horeeyey ee iPhone 14 Pro Max. Midabyo :  Titanium Dabiici ah,    Buluug,  Caddaan  Madow  iyo kuwa kaloo badan. Waxaa lagu beddelay USB -C halkii laga isticmaali lahaa Lightning  Waxqabadka iPhone 15 Pro Max waxaa ku shaqaynaya A17 Pro chip, kaasoo ah chip-kii ugu horreeyey ee 3nm ah ee telefoon lagu isticma...
Read more

Saamaynta Xun Ee Baraha Bulshada.

-
Image
The Dark Side of Social Media (Saamaynta Xun ee Baraha Bulshada) Baraha bulshada waxay qayb weyn ka noqdeen nolosheenna maalinlaha ah.  Waxay noo sahlayaan isgaarsiinta, waxbarashada, iyo madadaalada. Laakiin dhanka kale, waxaa jira dhinac kale oo mugdi ah, oo saamayn xun ku yeesha maskaxda, xiriirka, iyo caafimaadka nafsiyeed ee dadka isticmaala. Maqaalkani wuxuu si qoto dheer u eegayaa qaar ka mid ah dhibaatooyinka ugu waaweyn ee ay baraha bulshada sababi karaan, iyo talooyin ku saabsan sida looga fogaado. Isbarbar-dhigga Nolosha Dadka Kale (Comparison Culture) Waxaa laga yaabaa inaad aragto sawirro qurux badan oo muujinaya nolol aan caadi ahayn—safarro raaxo leh, nolosha lamaane fiican, ama guulo xirfadeed. Laakiin waa muhiim in la ogaado in inta badan waxa la arko ay yihiin wax la qurxiyey oo aan dhameystirneyn. Isbarbardhiggu wuxuu dhalin karaa niyad-jab, is-inkirid, iyo dareen ah in aanad ku filnayn.  Saameynta Xun ee Kalsoonida Nafta (Self-Esteem Issues) Marka guusha q...
Read more

Sidee Internet lacag looga sameeyaa.

-
Image
 ✅ Barnaamijyada Lacag Lagu Sameeyo (2025) – Sidee Looga Helaa Dhaqaale Online? Dunida maanta waxay si degdeg ah ugu wareegaysaa dhinaca digital-ka. Waxaa suurtagal ah in aad lacag ka sameyso taleefankaaga gacanta adiga oo gurigaaga jooga. Waxaa jira barnaamijyo badan oo lacag lagu helo adigoo adeegsanaya xirfado fudud sida daawashada xayeysiisyada, buuxinta sahanno (surveys), qorista, ciyaaraha iyo suuqgeynta affiliate-ka. Maqaalkan waxaan ku soo qaadan doonaa qaar ka mid ah barnaamijyada lacagta lagu sameeyo iyo sida ugu fudud ee aad uga faa’iidaysan karto, si sharci ah una buuxin kara shuruudaha Google AdSense.  1. Swagbucks Toluna waa barnaamij la isku halleyn karo oo dadka fursad u siiya inay lacag ama abaalmarinno ku helaan iyagoo ka qeyb qaadanaya sahanno, tijaabinaya alaabo, ama la falgalaya waxyaabo fudud oo internet-ka ah Buuxinaya surveys Daawanaya videos Raadinaya internet-ka Isdiiwaan gelinaya apps cusub Waxaa laguugu abaalmariyaa dhibco (points) aad ku beddeli ka...
Read more